| |
Phóng viên trong nước đang 'tác nghiệp' khi phỏng vấn một bộ trưởng |
Ngày 29/11 thủ tướng Việt Nam, Nguyễn Tấn Dũng, ký chỉ thị 37CP với nội dung cấm tư nhân hóa báo chí.
"Kiên quyết không để tư nhân hóa báo chí dưới mọi hình thức và không để bất cứ tổ chức, cá nhân nào lợi dụng, chi phối báo chí để phục vụ lợi ích riêng, gây tổn hại lợi ích đất nước" như tin loan của Thông tấn xã nhà nước.
Nhiều trí thức, nhà báo tại Việt Nam thất vọng với chỉ thị này. Họ cho rằng trong giai đoạn bản lề quan trọng của quá trình hội nhập quốc tế, cách điều hành hoạt động của một ngành kinh tế, trong trường hợp này là truyền thông, bằng chỉ thị là thiển cận và vi hiến.
Người dân tỏ ý băn khoăn trước quyết tâm chống tham nhũng của chính phủ. Ra một chỉ thị mang tính răn đe sau một số vụ sì căng đan bị lột tẩy nhờ công của báo chí, đó là vụ biến nhà công thành nhà tư, vụ tiền giấy polymer, phải chăng chính phủ đang lo về sức mạnh chính đáng của báo chí và của công luận?
Họ chờ đợi lẽ ra người đứng đầu chính phủ Việt Nam phải có hành động gì đó để giúp người dân thực hiện quyền tự do ngôn luận qua trang báo, một trong rất ít diễn đàn còn tồn tại đến ngày nay để người dân nói lên quan ngại và suy tư của họ trước các vấn đề hệ trọng của đất nước.
Một nhà báo tại Hà Nội nói với đài BBC "Với cách quản lý báo chí tại Việt Nam từ trên xuống như hiện nay, khó mà có ai ngoài Đảng len vào cơ cấu cấp phép hay điều hành tờ báo"
"Sự tự do tương đối mà báo chí Việt Nam hưởng trong thời gian vừa qua là vô cùng quý giá và càng làm nổi rõ vai trò của báo chí đối với tương lai của đất nước. Trong đó có sứ mệnh làm sạch cơ cấu chính quyền bằng cách loại bỏ các thành phần tham nhũng, cửa quyền"
"Chính phủ không có gì phải sợ về điều này. Thay vì xiết chặt hay cấm đoán, chính phủ cần đưa ra một lộ trình cởi trói, hoặc tự do dần dần cho báo chí để năm năm hay mười năm sau, báo chí Việt Nam đóng vai trò cần có trong một xã hội pháp trị"
"Tôi hiểu giới nhà báo trong nước chẳng có ai muốn đòi hỏi một thứ quyền tự do tuyệt đối hay muốn tách ra khỏi quỹ đạo của ĐCS. Họ muốn làm việc, đưa tin, được trao cho một sự cởi mở tương đối, được nhà nước thừa nhận vai trò ngăn ngừa và kiểm soát các hành động tiêu cực, nhằm giữ cho bộ máy lãnh đạo trong sạch"
Chênh với hiến pháp?
Còn một luật sư hoạt động độc lập cho rằng nếu như người đứng đầu chính phủ Việt Nam tiếp tục điều hành kinh tế bằng chỉ thị mà không dùng tới luật, hay bằng cách thông qua bộ luật thì điều gọi là 'nhà nước pháp quyền' ở Việt Nam còn lâu mới xảy ra.
Thậm chí dùng chỉ thị để hạn chế quyền tự do báo chí của người dân có thể là hành động vi hiến, vì hiến pháp Việt Nam đảm bảo cho "người dân có quyền tự do ngôn luận"
Ông nói thêm là không cần tới một vị thủ tướng can thiệp hoặc dạy bảo báo chí cần phải như thế này, hoặc thế kia. Vì đây là chức năng quản lý ngành của Bộ Văn Hóa và Thông Tin.
"Một thông tư của Bộ này là đủ tác động đến cách hành xử của báo chí, và họ không có gì phải lo vì trong thực tế tất cả các phương tiện truyền thông tại Việt Nam, từ báo in, báo điện tử, cho đến các đài phát thanh hay truyền hình đều thuộc sở hữu của nhà nước, hay của đoàn thể như công an, quân đội".
Thủ tướng, theo ông, 'cần tập trung vào các công việc hệ trọng như chống tham nhũng, cải cách hành chính, đẩy mạnh cổ phần hóa, chấn chỉnh hoạt động của khối quốc doanh. Hay dành thời gian để mở rộng vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế".
Vụ tham nhũng lớn ở PMU18, cho đến nay vẫn chưa xong, mặc dù người đứng đầu chính phủ, khi nhậm chức hồi tháng bảy đã hứa với người dân là là sẽ giải quyết dứt điểm hồ sơ này.
"Cái quan trọng là cần hướng tới một lộ trình trong tương lai cho báo chí Việt Nam hoạt động một cách độc lập và trung thực, hoạt động theo luật, thoát khỏi sự rằng buộc của chính quyền. Như thế mới là việc làm có ích để giúp hình thành một nền báo chí sắc bén, chuyên nghiệp, và chất lượng, góp phần vào sự hình thành của một xã hội công bằng và văn minh, sánh vai với các tòa báo trong khu vực".
"Tôi tin là đội ngũ nhà báo Việt Nam cần cù và chịu khó học hỏi đang mơ ước đến ngày ấy"
Cũng có ý kiến ở nước ngoài cho rằng các tân lãnh đạo Việt Nam muốn qua việc ra chỉ thị cấm báo chí tư nhân để nói với Trung Quốc rằng Việt Nam không đi 'quá xa' về chính trị.
Nhưng ngược lại, cũng có người tin rằng trong thời đại hội nhập quốc tế và thông tin điện tử thì phép tính luôn lo ngại về địa chính trị với Trung Quốc không còn đúng nữa, và chuyện quản lý báo chí Việt Nam cần phải xuất phát từ nhu cầu thực tế của thị trường truyền thông trong nước.
-----------------------------------------------------------
Ẩn Danh Chỉ thị hay không chỉ thị thì kết quả không khác nhau là mấy, đó là Tổng Công ty Vietnam, Inc. cũng bị quản lý quá kém. Lý do chính, đó là trong số trên dưới 4 triệu nhân viên chính phủ, hầu như KHÔNG người nào qua chọn lọc khắc khe, mà hầu như toàn bộ chỉ do quen biết, lý lịch gia đình, lo lót chạy chọt, v.v... mà ra. Thí dụ, các ngài Bộ trưởng cũng không do Thủ tướng bổ nhiệm, mà cũng không bị Thủ tướng cách chức. Do đó họ tha hồ làm càn, làm bậy, chưa kể cho dù họ có muốn thì đa số vẫn "lực bất tòng tâm" vì cái "lực" của họ quá kém, vì có qua trường lớp nào đào tạo đàng hoàng, có qua kinh nghiệm làm việc, quản lý nào đâu? Toàn là "nhảy ngang" vào chức cao quyền trọng mà thôi.
Có ai dám, hoặc đủ khả năng, trả lời báo chí trực tiếp không qua các câu hỏi, câu trả lời soạn trước? Duong Dan Chu gọi ""vị nào làm không tốt thì cứ đem ra mà trảm" nhưng như vậy phải "trảm" ít ra cả 1/2 trong tổng số 4 triệu nhân viên chính phủ rồi còn gì, chưa kể: phần lớn số công an không tính trong số 4 triệu đó, vì Việt Nam có bao nhiêu công an, bộ đội, thì không có con số chính thức. Thành ra kết quả việc gì cũng "dở dở ương ương", cho dù quan chức nào đó không tham nhũng thì cũng ít khi có khả năng làm việc, do đó kết quả luôn luôn kém dưới trung bình, theo các tiêu chuẩn trong vùng. Hầu như chưa thấy bất cứ việc làm nào của quan chức Việt Nam đạt tiêu chuẩn, sự trông đợi, tối thiểu nào cả, mà cũng không bao giờ thấy có ai bị mất chức vì thiếu khả năng cả. Họa hoằn lắm mới thấy một, hai người bị mất chức vì ăn hối lộ quá lộ liễu, chứ vào làm việc mà gác chân ngủ cả ngày thì không bao giờ bị mất chức cả. Đó là còn may, là quá trung thực, chứ nhiều quan chức lấy xe công đưa đón con đi học, vợ đi siêu thị, người tình đi nghỉ mát, đi nhậu hàng đêm đậu dài dài trước quán nhậu, sàn nhảy disco, thì có sao đâu?
Võ Tứ Tự do báo chí là chìa khoá đầu tiên giúp mở ra cách cửa tự do dân chủ, dân trí thế mà ngày nào tôi cũng vào đây mấy lượt, chả học hỏi được gì thêm ngoài ý kiến rất tinh tế, nhưng lẻ loi của Duong Dan Chu, Saigon. Hay là mọi người cho rằng tự do báo chí tư nhân ở VN đã mồ êm mả đẹp từ lâu rồi, có than khóc cũng không thể sống lại?
Minh Quang Báo chí ở Việt nam là để phục vụ cho Đảng. Một vài vụ việc tham nhũng gần đây được đưa lên báo chí thực chất là do các phe phái trong Đảng mâu thuẫn nhau "chơi" nhau thôi! Người dân xem báo chí giống như đi xem đá gà, đá banh, hò reo một chút rồi thôi chứ không mong là một phần trong "cuộc chơi" này. Một việc bé cỏn con gây bức xúc cho các bậc phụ huynh khi thấy con em mình bị bắt học nhồi nhét ngày đêm đăng lên báo hết năm này qua năm nọ vẫn không có biến chuyển gì, thì hỏi làm sao thay đổi được những chuyện chính trị hay dân chủ dân sinh...?. Các nhà lãnh đạo thì đã được "lập trình chính trị" từ thuở ấu thơ, mở miệng ra toàn gang với thép, "rà soát" này nọ...thì làm sao mong có sự đột phá gì được?!
Thuý Vi Không ngờ vào diễn đàn này đọc được ý kiến rất tâm đắc của Duong Dan Chu, Saigon. Đọc mãi chỉ thị này đến chỉ thị khác của thủ tướng, mình cũng cảm thấy thế nào ấy, chẳng lẽ đã lựa chọn được cả một lô tổng trưởng, bộ trưởng khả năng để giao trach nhiệm, mà bất kỳ việc lớn xuống tới việc nhỏ thủ tướng cũng còn phải bao biện suốt. Thủ tướng sợ không có chỉ thị thì không có thành tích, hay là mấy trăm tờ báo đều phục vụ cho đảng cho nhà nước nên không có gì khác ngoài những tin tức "chỉ thị"? Việc nước bận rộn, nhiều khi đối ngoại quan trọng hơn đối nội, thế mà báo đăng tin "Thủ Tướng hoãn công du nước ngoài để khắc phục bão" làm mình cứ tưởng nhân vật "Supper man" là không có thật.
Tony, Canada Còn sống dưới chế độ cộng sản thì phải còn lệnh cấm dù vô lý, dù mâu thuẫn, dù ngụy biện quanh co. Cứ thử ráp hai vấn đề: Một là cho đảng viên làm kinh tế tư nhân và hai là cấm làm báo tư nhân thì sẽ thấp lòi ra cái mâu cái thuẫn liền. Cái gốc của vấn đề là cái gì có lợi cho đảng thì được làm dù bất lợi cho dân. Cái gì có lợi cho dân nhưng bất lợi cho đảng thì vẫn cấm như thường. Qua đó mới thấy đảng ta do dân vì dân là nhường nào. Dân VN sau giải phóng có khẩu hiệu "không có gì quí hơn độc lập tự do" là vì từ thời điểm đó bắt đầu mất tự do, chỉ còn là ước ao nên cứ phải hô khẩu hiệu đó hoài. Ở các nước dân chủ tự do thật sự trên thế giới quí vị tìm dùm tui có nước nào có câu này chăng.
Mai Ninh, Việt Nam Vẫn cần các chỉ thị, nhưng chỉ thị là để hướng dẫn cấp dưới đặc biệt chú ý thực hiện những điều khoản luật nào đó. Không bao giờ chỉ thị có thể thay cho luật. Các nhà báo cứ làm theo luật báo chí là đủ. Khốn nỗi, Luật thì quốc tế đều biết có dân chủ hay không. VN không thể, không dám đưa vào Luật Báo Chí cái "kết luận" trái hiến pháp của cái bộ chính trị kia. Yên tâm đi, khi vào thật sâu trong WTO thì cái chỉ thị độc tài kia vẫn lộ ra và VN không thể không hoà nhập vào luật chung. À, mai đã là ngày Nhân Quyền Quốc Tế, tình cờ tôi biết được nhưng không hiểu gì cả. Xin BBC và các bạn chỉ bảo thêm cho.
Tôn Thất Sách Khi thay mặt bộ chính trị để ra chỉ thị 37, ông Dũng có lường hết được hậu quả của nó chăng? Đến một lúc nào đó đảng CSVN không thể bưng bít được những tế bào ung thư từ bộ máy lãnh đạo, nghĩa là những tiêu cực, tham nhũng cứ tràn lan, gây thiệt hại tài sản quốc gia với những số tiền khổng lồ cỡ như PMU 18, kếm hàm sự phát triển của đất nước thì lúc ấy công luận, báo chí sẽ quay lại kết án những “cha đẻ” của cái chỉ thị quái gở này!
Một ý kiến Chúng ta phải thừa nhận với nhau rằng những phần lớn các vụ tham nhũng lớn từ trung ương đến địa phương được đưa ra xét xử là nhờ sự làm việc không mệt mỏi của hàng loạt cơ quan báo chí. Đúng ra phải phát huy và nhân rộng việc làm của họ thì dân mới được nhờ. Như vậy họ chính là những nhân tố tích cực trong công cuộc chống tham nhũng của chính phủ. Thế thì chỉ thị 37 ra đời trong lúc này để nhắc nhở họ điều gì? Chính vì vậy tôi càng băn khoăn về quyết tâm chống tham nhũng của ông Thủ tướng.
Ba mươi năm qua, trong các cơ quan nhà nước, cứ đến cuối quý , cuối năm lại tự kiểm điểm, phê bình, rồi tự phê ... cuối cùng có đem lại điều gì hiệu quả cho công việc, cho xã hội mà chỉ tốn công , tốn của, nền hành chánh vẫn cứ trì tệ, nạn tham nhũng hoành hành tràn lan. Làm gì có phê bình cấp trên, rồi sau đó cấp trên tự phê mình. "Phê bình cấp trên xong, rồi sau đó mình bị phê", bởi những trù dập mà không ai cứu nỗi.
Bây giờ Thủ tướng hạ quyết tâm chống tham nhũng trong mọi ngành từ trung ương đến địa phương, tôi thấy trong một khía cạnh nó giống như phong trào " phê, tự phê " trong mấy mươi năm nay. Làm gì có ông quan cấp dưới mà đi chống ông quan tham nhũng ở cấp trên (hoặc ngang cấp ) đã " cưu mang" lên vị trí quan bự như ngày hôm nay. Lại thêm một vòng luẩn quẩn nữa rồi. Báo chí chính là một thành phần đứng ngoài vòng luẩn quẩn đó để chống tham nhũng, thế thì cần phát huy chứ sao ông thủ tướng ra chỉ thị 37?
Duong Dan Chu, Saigon Thật ngán ngẩm cho cái chức danh Thủ Tướng của nước VN này khi ông cứ điều hành bằng những chỉ thị mà chẳng thèm biết nó có lý, có ích, có hiệu quả như thế nào. Cái chỉ thị 37 này, trước đó chỉ thị về tạm thời cấm xuất khẩu gạo, mới đây nhất là chỉ thị yêu cầu các địa phương phòng chống bão lụt cho thấy không có một lĩnh vực nào của xã hội VN thoát khỏi vòng kiềm tỏa của các mệnh lệnh hành chính chủ quan thay vì chỉ phải chịu chi phối của các bộ luật.
Dẫu vậy nhiều chỉ thị này chỉ có tính hình thức, ban hành cho có, cho ra vẻ một chính quyền quan tâm tới cuộc sống của người dân. Thử nhìn vào ba cái chỉ thị trên mà xem. Với lý do an ninh lương thực thủ tướng cấm xuất khẩu gạo, nhưng giờ có phải là những năm 70, 80 đâu mà phải sợ dân đói ăn, còn bao nhiêu thứ thực phẩm khác ngoài gạo nữa cơ mà. Cuối cùng cái chỉ thị này chỉ làm khổ cho những doanh nghiệp đã lỡ ký hợp đồng xuất khẩu gạo trước đó, nay phải bồi thường vì hủy hợp đồng. Rồi lại diễn ra cảnh chạy vạy xin xỏ quota để được xuất khẩu.
Sợ tư nhân được làm báo chí, Thủ tướng ra chỉ thị 37. Thực ra tư nhân làm báo chí, hay rộng hơn là truyền thông, là một thực tế diễn ra nhiều năm nay ở VN chỉ có điều họ núp bóng dưới các tổ chức chịu sự quản lý của nhà nước mà thôi. Trong số gần 1000 báo, tạp chí các loại có không ít những tờ báo mang tên của ban này ngành nọ, hội nọ đoàn kia, chỉ để được phép xuất bản. Họ cho mượn danh một ông lãnh đạo của hội, ngành, ban, đoàn.. làm tổng biên tập đổi lại tất nhiên là một khoản tiền cả trên lẫn dưới gầm bàn, còn toàn bộ hoạt động kinh doanh lời lỗ của tờ báo, tạp chí đều do tư nhân chịu trách nhiệm. Tất nhiên người làm báo tư nhân thừa hiểu đâu là giới hạn của mình, họ không bao giờ đi quá xa vào những vấn đề nhảy cảm vì miếng cơm manh áo.
Rồi tới chỉ thị chống bão. Bão tới là thủ tướng ra chỉ thị phòng chống bão cho các địa phương, ban ngành. Cứ làm như không có chỉ thị là mấy địa phương, ban ngành kia đều gác chân lên mà ngủ cả. Trách nhiệm phòng chống bão của các địa phương, ban ngành như thế nào đều đã được quy định, "vị" nào làm không tốt thì cứ đem ra mà "trảm" cớ gì cứ phải thúc chỉ thị vào "mặt" nhau như thế? Nó vừa rườm rà vừa không hiệu quả.
Thế để thấy Chỉ Thị và cách ra Chỉ Thị của Thủ Tướng VN nhiều lúc vô lý, vô hiệu và vô ích.
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/programmes/story/2006/12/vietnamtoday_week49_2006_baochi.shtml
|