Thứ Hai, 2 tháng 12, 2013

Việt nam sẽ thay đổi nhưng chưa phải lúc này

Cập nhật: 15:52 GMT - chủ nhật, 1 tháng 12, 2013
Quốc hội Việt Nam họp thông qua Hiến pháp sửa đổi
Với đa số gần 98%, Quốc hội VN đã thông qua Hiến pháp sửa đổi 2013
Việt Nam có thể sẽ thay đổi về luật pháp đối với hệ thống, cấu trúc chính trị nhưng chưa phải vào thời điểm hiện nay theo một chuyên gia cố vấn của Đảng Cộng sản.
Giáo sư Đỗ Quang Hưng là thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương, cơ quan tư vấn về đường lối, sách lược chính trị cho Ban chấp hành Trung ương và Bộ chính trị Đảng Cộng sản.
Theo ông, về lâu dài Việt Nam có thể cứu xét việc điều chỉnh, sửa đổi, soạn thảo một số luật pháp, thể chế như luật về đảng phái, cũng như hội đoàn và điều chỉnh quan hệ giữa hệ thống chính trị của nhà nước với các thực thể mà ông gọi là xã hội nhân dân, cộng đồng v.v... nhằm thừa nhận nhiều quyền và quyền lực của các thể chế này.
Về tương lai soạn thảo luật về đảng phái, mà nếu có, sẽ quy định, điều chỉnh hành vi, hoạt động, trách nhiệm của các đảng chính trị như Đảng cộng sản Việt Nam, Giáo sư Đỗ Quang Hưng, người đang là Chủ nhiệm Bộ môn Chính trị Quốc tế, Khoa Khoa học Chính trị, thuộc Đại học Xã hội & Nhân vă, Đại học Quốc gia Hà Nội, hôm cuối tuần nói với BBC:
"Về lô-gic chính trị, có tính của thời đại nữa, tôi nghĩ rằng sẽ đến một lúc nào đó, tôi chưa biết là lúc nào, thì chắc chắn phải nghĩ đến điều đó, cũng như luật về hội..."
"
Chưa cho báo tư nhân chẳng hạn, tôi nghĩ cũng có cái hợp lý của nó. Đến một lúc nào đó người ta không phản ứng cái lô-gíc đó thì đến lúc nào đó nó sẽ có."
GS Đỗ Quang Hưng, Hội đồng Lý luận Trung ương
"...Như chưa cho báo tư nhân chẳng hạn, tôi nghĩ cũng có cái hợp lý của nó. Đến một lúc nào đó người ta không phản ứng cái lô-gíc đó thì đến lúc nào đó nó sẽ có, nhưng câu chuyện có thể là của sắp tới chẳng hạn, tương tự như vậy với các vấn đề khác."
Về quy định quân đội và các lực lượng vũ trang phải trung thành với Đảng cộng sản cầm quyền trong Hiến pháp, Giáo sư Hưng nói:
"Ở Việt Nam không dùng chữ thể chế chính trị, mà quen gọi là hệ thống chính trị. Với cấu trúc quyền lực như thế này, người Việt Nam vẫn chấp nhận cấu trúc quyền lực như thế này, thì việc liên quan đến quân đội như thế cũng dễ hiểu."
Nhà lý luận nhấn mạnh việc quy định này là tuân theo đặc thù chế độ chính trị ở Việt Nam, tuy nhiên ông cũng đề cập tới mô hình khác biệt sẽ có thể tồn tại ở một không gian khác như một điều đương nhiên.
"Còn khi đặt vấn đề về quân đội trong vai trò tương quan đối với Đảng, thì có thể ở một thể chế chính trị khác, nó đương nhiên nó lại không phải như vậy," ông Hưng nói tiếp,
Giáo sư Đỗ Quang Hưng
Giáo sư Hưng cho rằng VN có thể sẽ thay đổi về thể chế, chính trị, nhưng chưa phải hiện nay
"Nhưng mà trong cấu trúc quyền lực cũng như đặc tính của thể chế chính trị của Việt Nam, người ta đã chấp nhận cái đó, thì cái hệ luận của nó là vẫn là như thế thôi, vẫn phải chịu như thế, vẫn phải chịu một sự lãnh đạo."

'Sự hài hòa quyền lực?'

Nhà tư vấn tư tưởng cho Đảng cho rằng điều này thể hiện "một sự hài hòa" như một hệ quả của điều mà ông gọi là "quyền lực chính trị" và "hệ thống chính trị" hiện nay ở Việt Nam.
Quan chức nghiên cứu nhận xét Hiến pháp mới thông qua chứa đựng những bước tiến mà ông gọi là 'tiến bộ' trong nhiều vấn đề, từ thể hiện đáp ứng nhu cầu, trình độ phát triển của xã hội cho tới vận dụng sáng tạo trong tình hình cụ thể đặc thù của chế độ chính trị.
Tuy nhiên, trao đổi với BBC từ Hà Nội, một nhà nghiên cứu xã hội học từ Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội và Nhân văn VN cho rằng bản Hiến pháp sửa đổi vừa mới được Quốc hội thông qua thể hiện một sự hạn chế cố hữu trong nhận thức và tư duy của những người soạn thảo Hiến pháp và lãnh đạo nhà nước khi tiếp tục 'tự hạn chế mình' với hệ tư tưởng Mác - Lênin.
Tiến sỹ Đỗ Thiên Kính, Trưởng phòng Xã hội học Nông thôn, Viện Xã hội học bình luận với BBC hôm thứ Năm về kết quả và cách thức của Hiến pháp mới được thông qua và cho rằng 'số đông chưa hẳn đã là chân lý.'
"Chủ nghĩa Mác - Lênin nói số đông cũng không phải là chân lý, thì tôi nghĩ rằng cái số đông bỏ phiếu tán thành hiện nay cũng không phải là chân lý. Khi mà đã hiểu như thế rằng số đông không phải là chân lý, thì đó cũng là điều bình thường."
Trả lời câu hỏi làm thế nào giới lãnh đạo Đảng và Nhà nước có thể thay đổi một chủ thuyết mà lâu nay họ vẫn sử dụng để biện minh cho đường lối, chính sách, quyền lực và vị thế của mình, Tiến sỹ Kính nói:
"Do vậy mà chính bản thân các Đại biểu Quốc hội, chính bản thân những người cầm quyền phải thay đổi về nhận thức khoa học, anh phải có đầu óc suy nghĩ khoa học, một cách khách quan để anh đánh giá nó là anh cho nó là nền tảng tư tưởng là đúng hay không đúng...,
"
Ngoài chủ nghĩa Mác - Lênin còn có cá loại chủ nghĩa khác cũng rất khoa học, anh không vượt, bỏ được cái nhận thức của anh, tự anh cầm tù trong lý luận, do vậy làm thế nào vượt, bỏ được nó là hơi khó"
Tiến sỹ Đỗ Thiên Kính, Viện Xã hội học
"Ngoài chủ nghĩa Mác - Lênin còn có các loại chủ nghĩa khác cũng rất khoa học, anh không vượt, bỏ được cái nhận thức của anh, tự anh cầm tù trong lý luận, do vậy làm thế nào vượt, bỏ được nó là hơi khó, cả một cuộc đấu tranh hay tranh luận khoa học, môi trường khoa học (phải) rất là rộng mở, rất là tự do, dân chủ, thì nó cũng phải dần dần như thế, mới thay đổi được."

'Mâu thuẫn ý thức hệ'

Hôm thứ Năm, một kinh tế gia, nguyên thành viên Đoàn Chủ tịch Trung ương Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) nói với BBC rằng bản Hiến pháp mới sửa đổi hàm chứa những mâu thuẫn đáng quan ngại mà theo ông có xuất phát điểm, nguyên nhân từ việc Hiến pháp quá bị chi phối bởi 'ý thức hệ' của đảng cầm quyền.
Tiến sỹ Hàn Mạnh Tiến, Chủ tịch Hội các nhà Quản trị các Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ của Việt Nam lấy ví dụ từ việc Hiến pháp tiếp tục quy định kinh tế nhà nước 'đóng vai trò chủ đạo' trong nền kinh tế quốc dân để minh chứng điều này như một 'mâu thuẫn nổi bật' về tư duy của những nhà chủ trương Hiến pháp.
Ông nói: 'Các thành phần là bình đẳng, nhưng mà bình đẳng lại có một anh chủ đạo... Vì vậy cái khái niệm bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật mà lại đặt bên cạnh chữ 'chủ đạo' thì không thể nào mà không mâu thuẫn được."
Ông Tiến giải thích nguồn gốc của mâu thuẫn trong tư duy này: "Tôi nghĩ có nhiều lý do, có thể có một lý do mà từ trước đến nay vẫn được giải thích là ý thức hệ, cái nền 'kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa' là phải được gắn liền với khái niệm 'kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo.'"
Lãnh đạo Việt Nam thông qua Hiến pháp
Các lãnh đạo Việt Nam và đa số Đại biểu Quốc hội thông qua Hiến pháp sửa đổi hôm 28/11
Nhà kinh tế cho rằng yếu tố ý thức hệ này đã chi phối ngay cả những chương đầu, từ diễn ngôn mở đầu của Hiến pháp, trong đó ghi rõ Hiến pháp để "thể chế hóa cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ xây dựng chủ nghĩa xã hội," được hiểu là "cương lĩnh của Đảng cộng sản."
Và điều này chi phối toàn bộ tinh thần, nội dung Hiến pháp, không chỉ hạn chế ở tái khẳng định vai trò chủ đạo của khu vực kinh tế nhà nước, hay việc không thừa nhận hình thức sở hữu tư nhân về đất đai.
Hôm thứ Sáu, Đại biểu Dương Trung Quốc nói với BBC ông thấy không khí bàn thảo về sửa đổi Hiến pháp diễn ra dân chủ, Hiến pháp mới cũng có "những điều sửa đổi" và "quyền con người được nhấn mạnh hơn" và có nhiều điểm khác được điều chỉnh.
Tuy thế, vị đại biểu đã xác nhận không bấm nút biểu quyết thông qua bản Hiến pháp sửa đổi mới, cho biết: "Cuộc thảo luậ̣n đã vượt qua phạm vi cương lĩnh của Đảng nên họ đã kéo lại."

'Bảo thủ đến cực đoan'

Hôm 29/11, nhà báo tự do, Tiến sỹ kinh tế 
Bấm
Phạm Chí Dũng bình luận với BBC về bản Hiến pháp mới.

Ông nói từ Sài Gòn: "Nhiều người hiểu biết và băn khoăn với đất nước thì họ thực sự thất vọng vì đã không có một nội dung nào được thay đổi so với Hiến pháp 1992, và đặc biệt cũng không có một nội dung nào có thể thỏa mãn được nguyện vọng của đại đa số nhân dân và trí thức đã được Kiến nghị 72 hay một số kiến nghị khác mô tả."
Theo ông Dũng bản Hiến pháp lẽ ra ít nhất phải xem xét lại 'sự chủ đạo của kinh tế nhà nước' mà theo ông trái lại, phải 'thừa nhận vai trò chủ đạo của kinh tế tư nhân chứ không phải kinh tế nhà nước' và do đó 'phải giảm độc quyền của kinh tế nhà nước và 'giảm sự lỗ lã, hoạt động kém hiệu quả lan truyền của các doanh nghiệp nhà nước.'
Vẫn theo ông Dũng, Hiến pháp mới đã không hề đề cập và cũng không có thay đổi gì đối với quy định 'thu hồi đất nói chung và thu hồi đất nói riêng đối với các dự án phát triển kinh tế - xã hội' mà theo ông lâu nay là nguyên nhân của một vấn đề 'rất nóng' và gây ra 'nhiều cuộc biểu tình' của người dân.
"
Hiến pháp lần này đã giữ nguyên và như vậy là quá bảo thủ, bảo thủ đến mức cực đoan. Theo quy luật biện chứng lịch sử thì bất kỳ một sự bảo thủ chuyền dẫn đến cực đoan nào cũng sẽ dẫn đến sự sụp đổ và sụp đổ nhanh chóng hơn"
Nhà báo tự do, TS Phạm Chí Dũng
"Hiến pháp lần này đã giữ nguyên và như vậy là quá bảo thủ, bảo thủ đến mức cực đoan. Theo quy luật biện chứng lịch sử thì bất kỳ một sự bảo thủ chuyền dẫn đến cực đoan nào cũng sẽ dẫn đến sự sụp đổ và sụp đổ nhanh chóng hơn," ông Dũng dẫn ý kiến của một số người về Hiến pháp mới và bình luận.
Tuy nhiên, trong diễn văn bế mạc kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 13, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, ông Nguyễn Sinh Hùng đã đánh giá tích cực về kết quả thông qua bản Hiến pháp mới sửa đổi, coi đây là một thành tựu phản ánh được nguyện vọng của người dân, ý chí của Đảng.
Ông nói: "Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (sửa đổi) lần này đã thể hiện được ý Đảng, lòng dân; khẳng định vai trò lãnh đạo Nhà nước và xã hội của Đảng ta, đồng thời thể hiện niềm tin, ý chí, nguyện vọng của tuyệt đại đa số nhân dân với Đảng."
Về phần mình, Giáo sư Đỗ Quang Hưng, thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương cho hay ông tán thành với Bản Hiến pháp và cho rằng tỷ lệ biểu quyết thông qua cao tới xấp xỉ 98% là 'khách quan'.
"Xưa nay những ý nguyện, những vấn đề lớn ở trong toàn dân như thế này, trong tình hình như thế này, thì sự đồng thuận với tỷ lệ cao như thế, cũng là phản ánh khách quan về cách suy nghĩ ở trong Quốc hội và của các Đại biểu Quốc hội," ông nói với BBC.

Thêm về tin này

Đại biểu Dương Trung Quốc giải thích lý do bấm nút không biểu quyêt

Tuấn Ngọc

Trong số 488 đại biểu có mặt ở hội trường trong thời khắc được Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng coi là “lịch sử”, có 2 đại biểu đã không bấm nút thông qua Hiến pháp sửa đổi. Ông Dương Trung Quốc là một trong hai người đó.
Liên lạc với đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc, ông Quốc xác nhận ông là một trong hai đại biểu đã không bấm nút thông qua Hiến pháp, đồng thời hứa sẽ trả lời cụ thể hơn các câu hỏi của Một Thế Giới về lý do không bấm nút của mình.
Trong lần thảo luận cuối trước khi Hiến pháp được thông qua, vẫn có rất nhiều ý kiến khác nhau về bản dự thảo này, đặc biệt có nhiều ý kiến xoay quanh vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và Luật đất đai.
Hiến pháp được coi là bộ luật khung của đất nước, những tranh luận trái chiều là hết sức cần thiết để cùng nhau tiệm cận chân lý, xây dựng một bộ khung pháp lý tốt nhất, trọn vẹn nhất để thúc đẩy sự phát triển của quốc gia, dân tộc.
Ngay cả Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cũng đã khẳng định “sẽ nghiên cứu, tiếp thu những ý kiến chưa đồng thuận trong quá trình phát triển đất nước”.
Việc hai đại biểu Quốc hội không bấm nút thông qua bản dự thảo, cũng cho thấy trách nhiệm của các đại biểu đối với một vấn đề trọng đại của đất nước khi họ chưa thực sự hài lòng. Bởi lẽ, các đại biểu Quốc hội là đại diện cho nhân dân và được cử tri đặt rất nhiều niềm tin.
Nghị quyết về việc thi hành Hiến pháp 1992 (sửa đổi 2013) được 100% các vị đại biểu Quốc hội thông qua ngay sau đó. Hiến pháp mới bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1.1.2014.
* * *
Trả lời phỏng vấn của phóng viên báo Một Thế Giới về quyết định ấn nút “không biểu quyết” thông qua Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 ngày 28.11, ĐB Dương Trung Quốc cho biết: “Tôi không có sự lựa chọn nào khác giữa “tán thành” và “không tán thành”.
– Được biết, ông là một trong hai đại biểu không biểu quyết thông qua Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 sáng 28.11 tại Quốc hội, ông có thể chia sẻ thêm lý do ông lại không biểu quyết?
Bỏ phiếu “không biểu quyết” tôi muốn thể hiện quan điểm của “một bộ phận nhân dân vẫn còn một số ý kiến khác với một số nội dung của Hiến pháp” mà Chủ tịch Quốc hội đã nêu trong lời mở đầu phiên họp. Tôi đánh giá cao thái độ tôn trọng đối với những người có ý kiến khác biệt mà ông Chủ tịch Quốc hội đã thể hiện trong  phát biểu của mình.
– Nếu chưa thực sự hài lòng về Hiến pháp, tại sao nút bấm không phải là “Không tán thành” mà lại là “Không biểu quyết”? Có phải điều mà ĐB Bùi Thị An phát biểu trước đó: “Không bấm nút thì không được mà bấm nút thì áy náy” là có thật nên ông đã chọn không bấm nút?
Áy náy” chỉ là một cách nói. “Không biểu quyết” là cách ứng xử khi không có sự lựa chọn nào khác giữa “tán thành” và “không tán thành”, nói cách khác là chưa thoả mãn cho một sự tán thành, nhất là với một vấn đề hệ trọng như Hiến pháp.
– Điều gì mà ông vẫn còn đang “lăn tăn” về bản Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 lần này?
Hiến pháp là một văn kiện được coi là Bộ luật Mẹ, luật gốc định hướng cho sự phát triển bền vững và lâu dài của một quốc gia, dân tộc. Nhiều quốc gia, Hiến pháp có sức sống tồn tại hàng trăm năm nhờ những định hướng có mục tiêu lâu dài.
Ở nước ta, trừ Hiến pháp 1946 mang giá trị “lập quốc” với sự lựa chọn thể chế “Dân chủ – Cộng hoà” đã đặt nền tảng cho một tiến trình phát triển lâu dài. Nhưng dường như do những biến động quá khắc nghiệt của chiến tranh, lại chịu tác động chính trị quốc tế khiến Hiến pháp của chúng ta luôn phải thay đổi “ứng biến theo thời cuộc” để rồi đến nay chỉ còn là ý chí của Đảng cầm quyền (ý Đảng lòng dân), trở thành văn bản nhằm “thể chế hóa cương lĩnh chính trị” của Đảng trong một thời kỳ lịch sử. Với bản Hiến pháp sửa đổi lần này là “cương lĩnh thời kỳ quá độ xây dựng chủ nghĩa xã hội”.
Cái khiến tôi băn khoăn là trong lịch sử lập hiến của nước ta, đây là lần đầu tiên trong lời nói đầu của Hiến pháp viết thẳng quan niệm Hiến pháp chỉ là “thể chế hoá cương lĩnh” của Đảng và kế thừa những Hiến pháp có trước. Và cũng vì thế, nhiều vấn đề mà quá trình thảo luận trong quá trình sửa đổi Hiến pháp còn chưa ngã ngũ thì cái nguyên tắc “thể chế hóa” khiến mọi sửa đổi không thể vượt qua những quy định của Cương lĩnh tựa như “kỵ húy”, ví như các vấn đề sở hữu, vị thế của kinh tế nhà nước…
Đó là chưa kể tới những vấn đề liên quan đến hệ thống chính quyền địa phương, chính quyền đô thị, hội đồng nhân dân các cấp quá trình thảo luận còn chưa rõ ràng thì thời hạn phải thông qua khiến cho có nhiều nội dung chưa thật rõ ràng trong một văn kiện quan trọng như Hiến pháp… thì làm sao không “áy náy”.
– Trong quá trình thảo luận tại Quốc hội, ĐB Trương Trọng Nghĩa đã phát biểu: “Hậu thế sẽ đánh giá Quốc hội khóa XIII khi thúc đẩy hay cản trở sự phát triển của lịch sử dân tộc”. Bản Dự thảo Hiến pháp chưa khiến ông hài lòng, vậy theo ý kiến của ông, bản Hiến pháp 1992 sửa đổi lần này có làm chậm lại sự phát triển của dân tộc như ĐB Nghĩa đã lo lắng trước đó không?
 Ý kiến của luật sư Trương Trọng Nghĩa là nói thay cho tôi và chắc cũng của nhiều người khác.
Trước đó, ông có kiến nghị gì với Quốc hội về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 lần này không? Ví dụ như nếu chưa thảo luận thấu đáo thì nên dành thêm cho nó một thời gian nữa để biểu quyết vẫn chưa muộn chẳng hạn?
Tôi là người được Ủy ban Sửa đổi Hiến pháp 1992 mời tham gia một số công việc cụ thể và tham gia các hoạt động của Ủy ban. Vì thế, với công việc của một đại biểu QH, tham gia các hoạt động của cơ quan biên soạn và biên tập tôi có thể nói rằng lần Sửa đổi này  không chỉ diễn ra trong một thời gian dài (hơn 2 năm), huy động đông đảo những nguồn lực trí tuệ xã hội, đương nhiên cũng tốn kém tài lực… tạo ra mối quan tâm xã hội như một cuộc vận động nhận thức chính trị rộng lớn chưa từng có.
 Trong bối cảnh ấy, tôi cũng có rất nhiều cơ hội để thể hiện quan điểm, đưa ra những kiến nghị cụ thể trong những phiên thảo luận ở Quốc hội, các cuộc hội thảo, các cuộc họp của Ủy ban sửa đổi và các văn bản kiến nghị cá nhân hay chuyển các ý kiến đóng góp của cử tri, v.v.
Tôi ghi nhận là những ý kiến của mình luôn được xử lý nghiêm túc, có cái được ghi nhận, có cái không được chấp nhận và đều được trả lời rõ ràng. Tôi cũng nhận thấy tính nghiêm túc trong quá trình thảo luận, xử lý các ý kiến khác nhau, nỗ lực tiếp cận những ý kiến khác biệt… của những người có trách nhiệm trong quá trình sửa đổi, không khí trong thảo luận là dân chủ, không giới hạn…
Đã có lúc Ủy ban đã đưa ra một Dự thảo mà theo đánh giá của riêng tôi là rất “cấp tiến” hiểu theo nghĩa là rút ngắn nhất những khoảng cách khác biệt, kể cả những vấn đề mà mọi người đều quan tâm như sự lựa chọn liên quan đến “quốc hiệu” (Dân chủ Cộng hòa hay Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa). Nhưng rất tiếc là những thay đổi cuối cùng để trình ra bản dự thảo để Quốc hội thông qua thì đã có nhiều “điều chỉnh” lại để tránh những gì bị coi là không phù hợp với Cương lĩnh.
Cũng có ý kiến cho rằng cần có thêm thời gian làm rõ và hoàn thiện dự thảo. Nhưng mọi người đều biết rằng công việc sửa đổi Hiến pháp đã khởi động từ tháng 8.2011 đến nay cũng là một thời gian không ngắn, với cơ chế này thì có kéo dài thảo luận nữa cũng chẳng làm thay đổi được.
…Có thể trong một bộ phận nhân dân (trong đó có tôi) cho rằng sau 20 năm phát huy của Hiến pháp 1992 (đã có một lần sửa) những trải nghiệm của công cuộc Đổi mới, nhất là Hội nhập đã bộc lộ những bất cập… Một kiến nghị cuối cùng được viết thành văn bản sau lần thảo luận cuối cùng ở Quốc hội trước ngày “bấm nút” tôi đã nêu rõ quan điểm của mình về việc lời nói đầu Hiến pháp viết thẳng ra rằng “Thể chế hóa Cương lĩnh” là nguyên lý đầu tiên (tiếp theo mới là kế thừa các Hiến pháp trước đó) liệu có phải là một bước tiến trong nhận thức về lập hiến hay không? Tôi cũng đề nghị phải đặt việc “ứng phó với biến đổi khí hậu” ở vị thế hệ trọng hơn tương xứng với tầm quan trọng như một nhân tố tác động lâu dài và khắc nghiệt đối với tương lai của dân tộc ta. Những đề nghị ấy đều có hồi âm nhưng vẫn đề nghị “giữ nguyên như dự thảo”.
Tại sao ông lại vẫn biểu quyết thông qua Nghị quyết về thực hiện HP ngay sau đó chỉ vài chục phút?
Khi thông qua tôi đã “không biểu quyết” nhưng với nghị quyết của Quốc hội sau khi đã được tuyệt đại đa số đại biểu Quốc hội thông qua thì việc tán thành của tôi là lẽ đương nhiên. Không chỉ là “thiểu số phục tùng đa số” mà là trách nhiệm đối với cử tri. Vả lại cũng cần đánh giá rằng, tuy có thể “một bộ phận” chưa thoả mãn nhưng Hiến pháp sửa đổi lần này cũng chứa đựng rất nhiều những sửa đổi rất tích cực trên nhiều lĩnh vực liên quan đến quyền của dân và sự phát triển của đất nước.
Sau cuộc biểu quyết, đại biểu Trương Trọng Nghĩa khi trao đổi với tôi rằng chỉ cần thực hiện nghiêm túc những gì đã viết trong Hiến pháp sửa đổi này thì cũng đã tạo ra rất nhiều thay đổi tích cực cho dân, cho nước rồi. Bây giờ là lúc Quốc hội phải thực hiện quyền giám sát hành pháp và nâng cao năng lực lập pháp để bản Hiến pháp sửa đổi này “đi vào cuộc sống”.
Dẫu sao đây mới là Sửa đổi Hiến pháp 1992, cũng có nghĩa là Hiến pháp 1992 đã  vượt kỷ lục “tuổi thọ” so với các Hiến pháp 1946, 1959, và 1980 nhờ đó luôn được “sửa đổi” và ai cũng biết rằng thời kỳ quá độ sẽ rất dài lâu như dự báo của các nhà lãnh đạo, cho nên có lẽ sẽ có nhiều lần sửa đổi tiếp theo khi thực tiễn đòi hỏi. Phải chăng đó cũng là một nét riêng trong việc Lập Hiến ở nước ta?!
Tuấn Ngọc (thực hiện)
10 ĐBQH vắng mặt trong “thời khắc lịch sử”
Ngoài 2 đại biểu không bấm nút, hôm qua có 10 đại biểu vắng mặt trong khi Quốc hội biểu quyết thông qua Hiến pháp sửa đổi.  
Việc thông qua Hiến pháp, được đánh giá là sự kiện quan trọng nhất của kỳ họp thứ 6 – Quốc hội khóa XIII. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã nhấn mạnh, đó là “thời khắc lịch sử”.
Quốc hội khóa XIII có 498 đại biểu trong danh sách. Tuy nhiên vào “thời khắc lịch sử” biểu quyết thông qua Hiến pháp sửa đổi ngày hôm qua 28.11, có 10 đại biểu đã vắng mặt, chỉ còn 488 đại biểu tham gia bấm nút biểu quyết. 486 đại biểu đồng ý, chiếm 97,59%.
Ngay sau đó, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc thi hành Hiến pháp, có 491 đại biểu tham gia biểu quyết, vẫn thiếu 7 đại biểu so với danh sách thực tế.
 Trong suốt kỳ họp thứ 6, người dân vẫn nhìn thấy những ghế trống trong lúc Quốc hội bàn các vấn đề, các dự luật quan trọng.
 Ngày 4.11, khi bàn về chống lãng phí tại Quốc hội, ĐB Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh) cho rằng nên tiết kiệm thời gian họp Quốc hội vì “mỗi phút ngồi hội trường, Nhà nước phải bỏ ra 2 triệu đồng, như vậy mỗi ngày họp mất khoảng 1 tỷ đồng.
Kỳ họp thứ 6 – Quốc hội khoá 13 được tổ chức tại Hội trường Bộ Quốc phòng. Theo ĐB Bùi Thị An, trên bàn họp có 5 nút bấm để các ĐB biểu quyết các vấn đề quan trọng trong chương trình làm việc của Quốc hội.
Các nút bấm này bao gồm: Điểm danh, Không biểu quyết, Không tán thành, Tán thành và Quay lại.
ĐB Dương Trung Quốc cùng một ĐB khác đã bấm vào nút “Không biểu quyết”.
T.N.

Sẽ còn thay đổi Hiến phap khi thích hợp

Cập nhật: 16:09 GMT - chủ nhật, 1 tháng 12, 2013
Giáo sư Đỗ Quang Hưng
GS Đỗ Quang Hưng nói Hiến pháp mới có diễn ngôn chính trị còn dài với nhiều điểm tính xác định không cao
Trong phần hai, cũng là phần cuối cuộc trao đổi với BBC về Hiến pháp mới thông qua hôm 28/11/2013, Giáo sư Đỗ Quang Hưng nói về những khả năng sửa đổi tiếp tục với Hiến pháp, luật pháp và thể chế ở Việt Nam.
Ông là thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương, cơ quan tư vấn của Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị Đảng Cộng sản.
Theo Giáo sư Hưng, Hiến pháp mới sửa đổi và thực trạng hệ thống quyền lực, thể chế chính trị và các quan hệ giữa nhà nước với các chủ thể còn lại trong xã hội ở Việt Nam phản ảnh một 'sự có lý' nào đó.
Mặc dù trong xã hội và cộng đồng có thể có các ý kiến yêu cầu thay đổi, cải tổ ở nhiều lĩnh vực như đảm bảo nhân quyền, tư pháp độc lập, tam quyền phân lập, cho tới phúc quyết, trưng cầu dân ý về Hiến pháp v.v... các nội dung này chỉ có thể được xét tới vào một thời điểm thích hợp hơn trong tương lai.
Ông nói với BBC: "Tôi không gọi là thể chế chính trị, nhưng cấu trúc quyền lực chính trị, rồi những vấn đề của hệ thống chính trị vận hành theo kiểu của Việt Nam,
"Riêng về luận điểm này, nó cũng tương đồng với vấn đề quân đội, cũng tương đồng với vấn đề tam quyền phân lập."
Về vấn đề Việt Nam điều chỉnh hệ thống luật pháp như thế nào sau khi đã gia nhập vào các định chế, công ước quốc tế trên nhiều lĩnh vực như nhân quyền, trong đó có yêu cầu mở ra các không gian cho các thiết chế, chủ thể chính trị, xã hội khác với hệ thống quyền lực thuộc Đảng Cộng sản vận hành, hoạt động, nhà lý luận của Đảng nói:
"Thí dụ như báo chí tư nhân, vấn đề được quyền lập đảng, lập hội v.v..., phải chờ đợi để có một bộ luật. Còn trong tình hình của Việt Nam hiện nay, những điều đó, như trong cấu trúc như vậy, chưa thể có cái đó được."

'Đích mới phải hướng tới'

"
Đó là những cái đích liên quan đến vấn đề xã hội, ta gọi là cái quyền lực, nhất là quyền lực liên quan đến đời sống công cộng, cái này là một trong những điều, những vấn đề mà trong pháp luật của Việt Nam nói riêng, và trong cái nói chung, chưa nói đến Hiến pháp là cao nhất, cũng như trong các vấn đề khác phải hướng tới"
GS Đỗ Quang Hưng
Giáo sư Hưng thừa nhận một số vấn đề như quy định về lập hội, thực tiễn của Việt Nam từ lâu nay đã có những 'bất cập'. Tuy nhiên theo ông, đây là nơi mở ra những khả năng cho sửa đổi luật pháp trong tương lai.
Ông nói: "Quyền lực liên quan đến đời sống công cộng, cái này là một trong những điều mà trong pháp luật của Việt Nam nói riêng, và trong cái nói chung, chưa nói đến Hiến pháp là cao nhất, phải hướng tới."
Khi được hỏi quy trình sửa đổi bản Hiến pháp vừa qua có gì là khiếm khuyết cần sửa chữa khắc phục hay không, Giáo sư Hưng cho rằng bản Hiến pháp đã có nhiều điểm, nội dung tiến bộ, cách làm hỏi ý kiến của tới từng người dân là 'có thật' thực sự, tuy Việt Nam còn chưa có luật về trưng cầu dân ý.
Ngoài ra, ông cho rằng Hiến pháp lẽ ra nên được trình bày ngắn gọn hơn, nhất là trong những phần diễn ngôn chính trị và giảm thiểu càng nhiều càng tốt những nội dung mà theo ông là không thực sự rõ ràng, dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau.
"Làm sao nó phải tiến dần đến một bản Hiến pháp thật ngắn gọn và nó giảm bớt những cái tôi gọi là cái diễn ngôn chính trị mà tính xác định không cao, càng giảm thiểu được nó đi, càng tốt," ông nói với BBC.
Mời quý vị theo dõi phần đầu của cuộc trao đổi với Giáo sư Hưng 
Bấm